بوی گاز یخچال
بوی گاز یخچال ناشی از نشت فریون در آن است. گاز فریون گازی است که در سیستم‌های خنک کننده و از طریق فرآیندی پیچیده، روند خنک سازی را انجام می‌دهد. گاز خنک کنندۀ یخچال، ترکیبی شیمیایی است و نشت آن می‌تواند بوی شدیدی را در هوا تولید کند. بویی که بی شباهت به بوی مادۀ پاک کنندۀ ناخن نیست. گاز فریون در واقع بدون رنگ و بی بو است. اما ترکیب آن با دیگر مواد شیمایی، باعث ایجاد رنگ یا بو در آن می‌شود. ترکیب فریون با دیگر مواد، دلیل خاصی دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. تعمیرسرا به عنوان یکی از شرکت‌های خدمات تعمیر یخچال در منزل، این مقاله را به علل نشت بوی گاز یخچال و راهکارهای پیش روی آن اختصاص داده است.
آشنایی با گاز یخچال، ویژگی‌ها و وظایف
طراحی یخچال‌ها، کاربری و کیفیت آن‌ها، بیش از هر چیز دیگر وابسته به گاز آن‌هاست. در تولیدات اولیۀ یخچال‌ها بیشتر از آمونیاک به این منظور استفاده می‌شود. این گازها به عنوان سیال عمل می‌کنند. هرچند که آمونیاک کارایی خوبی داشت اما قابلیت اشتعال آن باعث مسمومیت یا آتش سوزی می‌شد. از این رو، شرکت‌های تولیدکننده رفته رفته استفاده از آمونیاک را کنار گذاشتند.
در حال حاضر از گازهای مختلفی در سیستم خنک کنندۀ یخچال استفاده می‌شود. فریون، شناخته شده‌ترین و پرکاربردترین گاز در یخچال‌های امروزی است. هرچند که خود گاز فریون نیز ترکیبات مختلفی دارد. نخستین گاز فریون تحت عنوان فریون ۱۲ شناخته می‌شد. اما استفاده از آن به دلایل زیست محیطی کنار گذاشته شد.
امروزه سیال‌های مختلف با ترکیبات شیمیایی متنوع به عنوان گاز یخچال استفاده می‌شود. ترکیباتی که تحت عنوان (R134)، (R600)، (R407) و (R22) شناخته می‌شوند. این گازها تحت عنوان (CFC) شناخته می‌شوند. در همۀ آن‌ها همچنان از گاز فریون نیز استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، ترکیب شدن فریون با دیگر گازها باعث کاهش اثرات مخرب آن بر محیط زیست شده است. همچنین که ترکیبات جدید باعث شده‌اند که نشت آن‌ها باعث ایجاد بوی گاز یخچال شود. به این صورت می‌توان از این روند آگاهی یافت و جلوی آن را گرفت.
مبرد یخچال‌ها دقیقاً همان بخشی هستند که وظیفۀ خنک سازی را به عهده دارند. سیکل طراحی شده در یخچال‌ها برای به گردش درآوردن گاز مبرد است. گاز سیالی که در یخچال شارژ می‌شود، در سیکل چرخش خود چندین بار تغییر حالت می‌دهد. کمپرسور یخچال، کندانسور، شیر فشار افکن، خطوط لوله و برخی قطعات دیگر در این روند نقش دارند. حال، نشتی فریون و برخی عوامل دیگر می‌توانند باعث فوران بوی گاز یخچال شوند. بوی گاز یخچال می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که به آن‌ها می‌پردازیم.
بوی گاز یخچال، نشت فریون و علائم آن
در صورتی که متوجه بوی گاز یخچال شوید، می‌توانید به دنبال علائم دیگری نیز باشید. در صورتی که روی زمین روغن ریخته باشد یا موتور یخچال به صورت دائم در حال کار باشد، می‌توان به نشتی فریون پی برد. برای اینکه از این روند مطمئن شوید می‌توانید از کیت تشخیص نشتی استفاده کنید. همچنین انجام این کار با آب و صابون نیز ممکن خواهد بود. اما همیشه مطمئن‌ترین راه، استفاده از تجربه و تخصص کارشناسان و تعمیرکاران است.
تشخیص مسائل مربوط به تبرید و بوی گاز یخچال ممکن است پیچیده باشد. اولین نکته‌ای که باید به خاطر بسپارید این است که هر مشکلی در یخچال ناشی از نشت گاز نیست. بسیاری از مسائل الکتریکی یا مکانیکی نیز ممکن است در این امر دخیل باشند.
عملکرد گاز فریون در چرخۀ ایزوله شده است
گاز فریون در یخچال، در چرخه‌ای تحت فشار عمل می‌کند. به این معنا که راه خروجی ندارد و همواره در محفظه است و تنها شکل فیزیکی آن تغییر می‌کند. از این رو، گاز یخچال هرگز تمام نمی‌شود و نیازی به شارژ شدن ندارد. اما این احتمال وجود دارد که یخچال با نشتی گاز رو به رو شود. در این صورت، بوی گاز یخچال به مشام خواهد رسید. اگر بوی گاز یخچال به مشام می‌رسد و دچار نشت فریون شده است، احتمال سوراخ شدن محفظۀ تبرید وجود دارد. هرچند که بروز چنین اتفاقی در روند عادی فعالیت در آشپزخانه بعید است. این امر ممکن است در اثر تعمیر غیر حرفه‌ای یا یخ زدایی یخچال اتفاق افتاده باشد.
فریون عمدتاً گازی بدون بو است. اما اگر در داخل یا اطراف، بوی گاز یخچال به مشام می‌رسد باید احتمال نشت فریون را بررسی کنید. در هنگام کار طبیعی یخچال نباید بوی گاز ایجاد شود. توجه کنید که فریون گازی بی رنگ است و نمی‌توان آن را دید. بوی بد ممکن است نشان از وجود مشکلی را نشان دهد. اما برای اطمینان از منشأ بوی گاز یخچال باید به روش‌های مشخص‌تری عمل کنید که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
علائم نشت فریون و علل بوی گاز یخچال
در صورتی که یخچال دچار نشت فریون شده باشد، احتمالاً پسماند روغن را در طبقۀ پایین یخچال خواهید دید. البته آنچه مشاهده می‌کنید فریون نخواهد بود. چرا که فریون یک گاز بدون رنگ است و قابل مشاهده نیست. روغنی که در زیر یخچال دیده می‌شود، محصول جانبی نشت فریون است. روغنی که در زیر یخچال مشاهده می‌شود می‌تواند فاصلۀ زیادی از محل نشت داشته باشد. در صورت بروز مجدد بقایای آن می‌توانید به سرنخ‌های بهتری از محل نشت گاز برسید.
یخچال و فریزرهایی که دچار نشتی و کاهش میزان فریون شده‌اند، بدون وقفه کار می‌کنند. اما اگر موتور یخچال در حال کار نیست، احتمالاً نشتی گاز هم در کار نخواهد بود. بنابراین اگر متوجه بوی گاز یخچال شدید، پیش از هر چیز باید نسبت به محل نشت آن اطلاع یابید. گاهی این بو می‌تواند ناشی از موارد دیگری باشد که آن‌چنان معمول نیستند. به هر حال کار مداوم و بی وقفۀ موتور یخچال، یکی از علائم نشت فریون است. موتوری که به صورت نامنظم کار می‌کند، موتوری که به نظر نمی‌رسد خنک شود یا به طور کلی از کار می‌افتد، معمولاً نشانه‌ای از وجود مشکلات برقی می‌دهند.
در مواجه با بوی گاز یخچال چه باید کرد؟
اگر به نشتی گاز مشکوک هستید، پیش از هر اقدام دیگر با یک متخصص تماس بگیرید. زیرا این مشکلی است که به تنهایی از پس آن برنخواهید آمد. مبرد یخچال، ماده‌ای شیمیایی است. در صورتی که در کار با آن آموزش ندیده باشید ممکن است خطرآفرین باشد. به هر حال برای اینکه تشخیص دهید آیا یخچال شما نشتی دارد یا نه، می‌توانید روش‌هایی که در ادامه می‌گوییم را امتحان کنید لذا برای تعمیر یخچال هرچه سریعتر ب متخصصین تعمیرسرا تماس حاصل کنید.
استفاده از تجهیزات نشت یابی
نشت‌یاب‌ها، دستگاه‌های الکترونیکی کوچکی هستند که می‌توانند طیف وسیعی از گازها را تشخیص دهند. به این صورت می‌توانید متوجه شوید که آیا یخچال شما دچار نشتی است یا خیر. برخی از نشت‌یاب‌ها می‌توانند بسیار دقیق عمل کنند و حتی درصد جزئی را تشخیص دهند.
ترکیب آب و صابون
یکی دیگر از راه‌ها برای تشخیص نشتی، استفاده از محلول آب و صابون است. به این منظور، مقداری آب و صابون را درون بطری اسپری بریزید و آن را روی لوله و اتصالات بپاشید. در صورتی که نشتی فریون وجود داشته باشد، حباب‌های ریزی تشکیل خواهند شد.
تماس با متخصص و تعمیرکار
نکتۀ مهم این است که هیچ گاه اقدام به تعمیر یخچال نکنید. چرا که خودتان نمی‌دانید چگونه باید این کار را انجام دهید. باز کردن اتصالات، سوراخ کردن یا ایجاد برش می‌تواند باعث افزایش نشتی و حتی بروز مشکلات ثانویه شود. به همین دلیل است که تراشیدن یخ و برفک از یخچال، ایدۀ مناسبی نیست. به همین دلیل است که توصیه می‌شود که پیش از آسیب بیشتر به یخچال، با یک متخصص تعمیر لوازم خانگی تماس بگیرید.
دربارۀ اثرات فریون بر سلامت
اگر یخچال فریزر شما به آرامی نشت می‌کند، مشکل جدی برای سلامتی ندارد. فریون ماده‌ای سرطان‌زا نیست. اما با گذشت زمان می‌تواند اثرات جمعی داشته باشد. با این حال همچنان خطراتی وجود دارد که برای جلوگیری از آن‌ها باید اقدام شود.
برای جمعیت بزرگ‌سال، تنها غلظت‌های بسیار زیاد فریون می‌تواند خطرناک باشد. بسیار بیش از آنچه در یخچال‌ها وجود دارد. استنشاق فریون می‌تواند منجر به بروز مشکلات تنفسی و سرگیجه شود. به خصوص که تنفس آن برای کسانی که بیماری قلبی دارند می‌تواند خطرناک‌تر باشد.
فریون گازی است که به صورت متراکم در یخچال وجود دارد. همچنین که چگالی آن نیز از هوا بیشتر است. بنابراین در صورت نشتی زیاد آن، حجم قابل توجهی از فریون در نزدیکی سطح زمین خواهد ماند. در چنین حالتی، بیشترین خطر متوجه کودکان خردسال و حیوانات خانگی خواهد بود. به همین دلیل، بوی گاز یخچال در هر صورت باید باعث جلب توجه و اقدام از طرف شما شود. در مواجه با بوی گاز از یخچال، همواره بهترین اقدام تماس با متخصصان و تعمیرکاران مجرب خواهد بود.
